AZOT: Besinler besinlerde kendini hissetmenin en hızlı yoludur. Bu nedenle azot, bitki besin maddeleri içindeki en önemli azottur ve en yaygın kullanılan gübredir. Azot noksanlığı olan bitkilerde büyüme ve gelişme hızla yavaşlar, bitki küçük kalır. Sürgün sayısı azdır ve sürgün boyutu normalde kısadır. İleri düzeyde nitrojen yetersizliğinde sürgünler kıvrılarak aşağı doğru büyür. Yapraklar zamanından önce küçülüp dökülür, yoğun sararma görülür. Bitki yaşlıların hormonlarını salgılıyor ve kök gelişimi zayıf oluyor. Hafif ve zayıf kökler görülür. Azot noksanlığı öncelikle yaşlı yapraklarda kendini gösterir. Bunun nedeni azotun bitki içinde hareket etmesidir. Erken çiçeklenme görülecek ve vejetatif dönem kısalacaktır. Azot fazlalığı durumunda bitkilerde anormal boya kaçışı, bitki dokularının gevşemesi, bitkilerde yatma, hastalıklara karşı direncin azalması, geç çiçeklenme ve raf ömrünün kısalması, şeker sentezinde azalma, meyvelerin erken dökülmesi, depo hastalıkları gibi olumsuzluklar meydana gelir. Azot alımını azaltan koşullar: Nitratı yıkayarak toprağı hızla terk ederek amonyağın uçmasına neden olan hafif ve kumlu topraklar. Su basıncı, sulama veya yüksek kil içeriği nedeniyle yapısal sorunları olan topraklar. Organik madde içeriği düşük topraklar. Önceki dönemde yetersiz gübreleme veya azot tüketimi. Bitkilerde yetersiz kök gelişimi.
FOSFOR (P)
Kayalarda, minerallerde ve organik maddelerde bulunan fosfor parçalanarak serbest hale gelir ve bitki bu serbest fosfor bileşiklerinden faydalanır. Ancak fosfor genellikle toprakta bitkilerin erişemeyeceği bir formda bulunur. Özellikle pH'ı yüksek, kireçli veya magnezyumu yüksek topraklarda kalsiyum fosfat veya magnezyum fosfat çözünmeyen bileşikler oluşturarak çöker ve bitkiler bu yapıdan yararlanamaz. Bitkinin gübreleme oranı %30'dur. Gübrelerle verilen mevcut fosforun verimliliğini ya da topraktaki pH'ı düşürerek sağlayabiliriz. Bitkiler topraktaki serbest fosforu kolaylıkla alabilirler. Fosforlu bitkiler çoğunlukla genç dönemde kullanılmaktadır. Tohum döneminde fosfor kullanımı nispeten artar. Çiçeklenme biyolojisi, tohum oluşumu, enerji aktarımı (ATP), gen aktarımı (DNA) gibi konularda fosfor mutlaka gereklidir. Fosfor noksanlığı bitkinin üretken yönden en fazla zarar görmesine neden olur. Fosfor noksanlığı öncelikle yaşlı yapraklarda (hareketli) kendini gösterir. Yapraklarda önce koyu yeşil, sonra mavi yeşil, ardından kırmızı ve kırmızı-mor bir görünüm ortaya çıkar.
FOSFOR TESİSLERİNDEKİ GÖREVLER
Enerji transferi (ATP), şeker ve nişasta gibi maddelerin taşınmasında ve depolanmasında etkilidir. Nükleik asitlerin (DNA) oluşumunda ve gen transferinde rol oynar. Çiçek ve meyve oluşumunda, kök gelişiminde önemlidir. Hücre bölünmesi ve yeni hücre oluşumu için gereklidir. Meristem büyümeyi düzenler.
Fosfor Eksikliği Belirtileri: Donuk, zayıf ve ölü çiçek oluşumu. Yapraklar önce koyu yeşile, sonra mavi yeşile, sonra da kırmızı ve kırmızı-mor renoya (antosiyanin birikimi) dönüşür. Köklerde zayıflık, emilim eksikliği ve kürkün yetersiz oluşması. Sürgünlerde kısalma, incelme ve filiform gelişme, boğumlar arasında daralma. Küçük ve şekilsiz meyve oluşumunun yanı sıra tohum sayısının azalması da çekirdeklenme bozukluklarına ve raf ömrünün kısalmasına neden olur.
Fosfor Giderimini Azaltan Koşullar: pH'ı 5,5'tan az veya 7,5 dereceden yüksek olan topraklar. Kil içeriği yüksek topraklar. Organik madde içeriği düşük topraklar. Topraktaki fosfora tamamen bağlı
